Verbod op hengelen nabij voor­zie­ningen voor vismi­gratie

Indiendatum: 10 mei 2023

Schriftelijke vragen aan het college van dijkgraaf en hoogheemraden conform artikel 37 van het Reglement van Orde van het algemeen bestuur

Betreft: Verbod op hengelen nabij voorzieningen voor vismigratie

Rotterdam, 10 mei 2023

Geacht college,

In artikel 3.1, lid 1 onder j van de Keur van Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard is het volgende bepaald:

“Het is verboden zonder watervergunning van het bestuur gebruik te maken van een waterstaatswerk door, anders dan in overeenstemming met de waterhuishoudkundige functies, daarin, daarop, daarboven, daarover of daaronder:

j in watergangen gelegen in vismigratieroutes binnen een afstand vanaf 300 meter van de instroom en tot 50 m vanaf de uitstroom van een bemalingsinstallatie of ander peilregelend kunstwerk of vispassage, fuiken of ander vistuigen te gebruiken of te plaatsen;”

Uit de algemene toelichting(1) op de Keur blijkt dat deze bepaling is ingevoerd bij herziening van de Keur per 1 januari 2016. De toelichting spreekt over een verbodsbepaling.

1. Hoe vaak is door het hoogheemraadschap overtreding van voornoemde verbodsbepaling geconstateerd sinds invoering van de bepaling per 1 januari 2016?

2. Welke strafmaat geldt voor overtreding van de verbodsbepaling?

3. Handhaaft u met regelmaat op naleving van de verbodsbepaling? Indien nee, waarom niet? Indien ja, hoe is naleving van de verbodsbepaling verankerd in werkinstructies of handhavingsprotocollen voor buitengewoon opsporingsambtenaren in dienst van het hoogheemraadschap?

4. Maakt het voor u uit in handhaving van de verbodsbepaling of de visrechthebbende het visrecht uitvoert of dat het gaat om een huurder of gemachtigde van het visrecht? Maakt het ook voor u uit in de handhaving of er onderhandse, privaatrechtelijke afspraken zijn gemaakt tussen visrechthebbende en huurder/gemachtigde van het visrecht die niet stroken met de Keur?

5. Hoe verhoudt de eigendomssituatie van de in de verbodsbepaling genoemde waterstaatkundige voorzieningen (bemalingsinstallatie, peilregelend kunstwerk, vispassage) zich tot de rol van het hoogheemraadschap in handhaving van de bepaling? Met andere woorden, is de verbodsbepaling in de Keur ook van toepassing op voorzieningen die niet in eigendom zijn van het hoogheemraadschap?

6. Kunt u handhaven in watergangen die niet in eigendom van het hoogheemraadschap zijn, bijvoorbeeld omdat zij in eigendom zijn van een andere overheid? Indien nee, heeft u voor handhaving van de verbodsbepaling in bestuurlijk opzicht contact met andere overheden voor het optuigen van handhavingsprotocollen?

We zijn benieuwd hoe u de gemeenten met grond in het beheersgebied van het hoogheemraadschap informeert over bepalingen in de Keur, waaronder voornoemde verbodsbepaling, en ook of u afspraken maakt over publiekscommunicatie over wat wel en wat niet mag. Zo gaf de gemeente Rotterdam tot voor kort een hengelvergunning uit met een opsomming van voorwaarden waaruit niet bleek dat uitoefening van het visrecht (in Rotterdam per toestemmingsdocument, feitelijk een machtiging) verboden is tot een bepaalde afstand vanaf vismigratievoorzieningen. Uit een brief van vorig jaar van het college van burgemeester en wethouders uit deze gemeente in antwoord op vragen vanuit de gemeenteraad blijkt dat de verbodsbepaling uit de Keur pas vanaf dit jaar haar beslag krijgt in de voorwaarden(2) van de hengelvergunning. De gemeente Rotterdam hanteert evenwel een afstandscriterium van 250 meter van de instroom van een dergelijke voorziening, terwijl de Keur een afstand van 300 meter hanteert. Zo staat in een andere brief(3) van het college van de gemeente Rotterdam van vorig jaar het volgende, als antwoord op een vraag over een verbod op uitoefening van het visrecht rond de Leuvekolk in hartje stad:

“Het is op grond van de Keur van het waterschap, i.c. het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard (HHSK) verboden om te hengelen bij vismigratievoorzieningen zoals de Leuvekolk. Het afstandscriterium van 250 meter van de Leuvekolk wordt in de voorwaarden van de Rotterdamse Hengelvergunning 2023 opgenomen.”

7. Hoe maakt u aan gemeenten, in de zin van visrechthebbenden, kenbaar dat er een Keur van kracht is met daarin specifieke bepalingen zoals het verbod op hengelen rondom specifieke voorzieningen?

8. Ziet u kans de feitelijke verbodsbepaling – inclusief afstandscriteria – uit de Keur nogmaals onder de aandacht van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Rotterdam te brengen?

9. Hoe vergewist u dat de voorwaarden voor uitoefening van het visrecht in de andere acht gemeenten met grond in het beheersgebied van het hoogheemraadschap kloppend zijn met de verbodsbepaling in de Keur, indien zij particulieren onverhoopt toestemming geven tot dergelijke uitoefening?

Vismigratie is belangrijk voor goede waterkwaliteit. Op een webpagina(4) van de website van het hoogheemraadschap wordt opgevoerd dat vissen belangrijk zijn voor een goede ecologische waterkwaliteit, in het kader van de Kaderrichtlijn Water (KRW) die uiterlijk in 2027 volledig moet worden nageleefd. Meer specifiek wordt er gesteld:

“Bij een gezond en evenwichtig ecosysteem hoort een goede en gevarieerde visstand. Het vergroten van het leefgebied van de vissen is één van de onderdelen van de invoering van de KRW ter verbetering van de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater in Europa.”

10. Hoe bent u gekomen tot de vismigratieroutes die nu bepalen waar de verbodsbepaling uit de Keur van kracht mag zijn? En waarom denkt u dat de verbodsbepaling afdoende is om een visstand te bereiken die opportuun is te kunnen voldoen aan de KRW uiterlijk 2027?

11. Bent u omwille van de noodzaak tot naleving van de KRW bereid meer vismigratieroutes aan te wijzen? Indien nee, waarom niet?

Op voornoemde webpagina van het hoogheemraadschap is visueel kenbaar gemaakt waar zich in het beheersgebied waterstaatkundige voorzieningen zijn die werken aan vismigratie. Een voorziening die geschikt is voor vismigratie, moet voldoen aan de norm NEN 8775 (‘Visveiligheid - methode voor de bepaling van de visveiligheid van pompen, vijzels en omsloten waterturbines die worden gebruikt in gemalen en waterkrachtcentrales’) van de Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut, de NEN.

12. Zijn alle voorzieningen van de typen zoals genoemd in de verbodsbepaling van de Keur geschikt voor vismigratie? Indien nee, waar zijn de voorzieningen die nog niet geschikt zijn gemaakt?

13. Maakt het voor u uit in handhaving van de verbodsbepaling of de genoemde voorzieningen voldoen aan norm NEN 8775, indien dergelijke voorzieningen in eigendom van het hoogheemraadschap zijn? Indien ja, waarom?

In de Nota Vis 2016-2021(5) van het hoogheemraadschap, die nog altijd van kracht is, wordt de KRW óók aangehaald. Noodzaak tot het bereiken van een gezonde visstand wordt hier bekrachtigd. Tevens worden de bestuursrechtelijke en privaatrechtelijke rollen van het hoogheemraadschap uiteengezet. Kort gezegd is het hoogheemraadschap in bestuursrechtelijke zin verantwoordelijk voor goede (ecologische) waterkwaliteit, waardoor beleid over visstand en visserij gewenst is. Daarnaast is het hoogheemraadschap eigenaar van wateren en verhuurt zij haar visrecht in privaatrechtelijke zin aan derden, zoals sport- en beroepsvissers.

14. Ziet u een rol weggelegd voor particulieren zoals sport- en beroepsvissers in het komen tot een goede visstand, om zo bijvoorbeeld te kunnen voldoen aan de KRW? Indien ja, welke rol?

15. Welke ethische afweging heeft u gemaakt in het komen tot beleid dat het wegvangen van vis mogelijk maakt? Vindt u net als wij dat vissen een intrinsieke waarde hebben en daarmee een belang hebben om pijn te vermijden en op natuurlijke wijze te kunnen sterven? Indien nee, waarom niet?

16. Van welke wateren is het hoogheemraadschap eigenaar? Is er een overzichtskaart voorhanden waar de waterpercelen te vinden zijn waar u eigenaar van bent? Indien nee, bent u bereid een dergelijke overzichtskaart toe te voegen als aanhangsel aan de beantwoording van deze schriftelijke vragen?

17. Bent u bereid te stoppen met het verhuren van het visrecht van het hoogheemraadschap aan derden? Indien nee, waarom niet?

Wij zien uw beantwoording met belangstelling tegemoet.

(1) https://repository.officiele-overheidspublicaties.nl/CVDR/CVDR387921/1/xml/i264427.pdf
(2) https://gemeenteraad.rotterdam.nl/Reports/Document/0f36b53e-da50-4509-872e-f0386c34b6e0?documentId=2b9bcf84-83f5-495a-aa9f-b4a0b09a319b
(3) https://gemeenteraad.rotterdam.nl/Reports/Document/51ca5a01-436a-4bc8-b224-689742f461c0?documentId=2c1944f7-5c89-43a2-95b1-03aeabbc08e6
(4) https://www.schielandendekrimpenerwaard.nl/kaart/vismigratie/
(5) https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR404913